تئوری برابری قدرت خرید

تئوری برابری قدرت خرید (PPP) چیست؟

تئوری PPP بر اساس این تفکر بنا شده که نرخ های مبادله ارز باید توسط قیمت های نسبی سبدی از کالاهای مشابه بین دو کشور تعیین شود. هرگونه تغییری در نرخ تورم یک کشور باید با تغییر در جهت مخالف نرخ مبادله کشور موازنه شود؛ بنابراین بر طبق این تئوری وقتی به واسطه تورم، قیمت ها در کشوری بالا می رود نرخ تبدیل ارز آن کشور به منظور ایجاد و باقی ماندن برابری قبلی باید کاهش یابد.

سبد کالای PPP

بسیاری از کالاها و خدمات قیمت گذاری شده برای PPP نمونه ای است از کل کالا و خدماتی که و تولید ناخالص داخلی (GDP) در نظر گرفته می شود. این سبد شامل کالاهای مصرفی و خدمات، خدمات دولتی، ماشین آلات و پروژه های عمرانی می باشد.

اقلام مصرفی به طور واضح تر شامل غذا، نوشیدنی، تنباکو، پوشاک، کفش، اجاره خانه، قبوض آب و برق و گاز، لوازم پزشکی و خدمات درمانی، اسباب و اثاثیه منزل، لوازم خانگی، ماشین شخصی، سوخت، خدمات حمل و نقل، وسایل تفریحی، خدمات تفریحی فرهنگی، خدمات مخابراتی و تلفن، خدمات آموزشی، کالاها و خدمات بهداشت شخصی و امور خانه داری و خدمات تعمیر و نگهداری می باشد .

شاخص Big Mac

یکی از معروف ترین مثال ها از PPP شاخص اقتصادی بیگ مک است. بیگ مک نرخ مبادله ای است که به واسطه آن هزينه همبرگر را در ایالات متحده با هر جای دیگر دنیا مقایسه می کند. با مقایسه این دو قیمت با نرخ واقعی ارزها می توان فهمید که آیا ارز مزبور زیر ارزش خود مبادله می شود یا مازاد ارزش دارد.

بیگ مک نرخ مبادله ای است که به واسطه آن هزينه همبرگر را در ایالات متحده با هر جای دیگر دنیا مقایسه می کند.

برای مثال در آوریل ۲۰۰۲ نرخ مبادله بین آمریکا و کانادا ۱.۵۷ بود. در ایالات متحده قیمت یک بیگ مک ۲٫۴۹ دلار بود. در کانادا همان بیگ مک ۳/۳۳ دلار کانادا بود که به قیمت دلار آمریکا ۲/۱۲ دلار می شد. پس نرخ مبادله USD /CAD با استفاده از این شاخص ۱۵٪ مازاد ارزش داشت و باید ۱/۳۴ می شد.

شاخص برابری قدرت خرید OECD

یکی از رسمی ترین شاخص ها است که توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی » (OECD) ارایه می شود. این سازمان با کمک «اداره آمار اروپا» (Eurostat) به طور مشترک مسئولیت محاسبه PPP را بر عهده دارند. آخرین اطلاعات در مورد اینکه نرخ تبدیل ارزها در برابر دلار آمریکا بالاتر یا پایین تر از ارزش واقعی آنهاست در سایت oecd قابل دسترسی می باشد.

OECD جدولی را منتشر می کند که سطح قیمت ها را در کشورهای بزرگ صنعتی نشان می دهد. هر ستون بیانگر تعداد واحد پول مورد نیاز در هر کشور برای خرید یک سبد مشخص شده کالاهای مصرفی و خدمات است. در مورد هر کشور بهای سبد کالای مشخص شده، ۱۰۰ واحد پول آن کشور است. بر این اساس نمودار ترسیم شده، PPP هر ارز را با نرخ واقعی مبادله مقایسه می کند.

این نمودار برای انعکاس نرخ مبادله، هر هفته به روز می شود. همچنین نمودار مذکور به منظور انعکاس تخمین های جدید PPP، دو بار در سال نیز به روز می شود. تخمین های PPP از مطالعات OECD به دست می آید که نبایستی آن ها را قطعی و ثابت در نظر گرفت. طبق اطلاعات OECD در ماه سپتامبر ۲۰۰۲، نرخ مبادله بین ایالات متحده و کانادا ۱.۵۸ بود در حالیکه سطوح قیمتی در ایالات متحده در مقابل کانادا ۱/۲۲ و به عبارتی نرخ مبادله ۱/۲۲ بوده است. جفت ارز USD/CAD با استفاده از این مدل بار دیگر مازاد ارزش داشت که با شاخص Big Mac تفاوت چندانی ندارد.

محدودیت های مدل PPP

تئوری PPP باید فقط برای تحلیل های بلند مدت فاندامنتالی استفاده شود. واقعیت های اقتصادی نهفته در PPP در نهایت قدرت خرید ارزها را همتراز خواهند کرد. اگر چه این امر ممکن است برای نمونه ۵ تا ۱۰ سال به طول بیانجامد.

نقطه ضعف اصلی این تئوری این است که فرض می کند کالاها به راحتی و بدون در نظر گرفتن مواردی همچون تعرفه و مالیات معامله می شوند. برای مثال هنگامی که ایالات متحده تعرفه های جدید گمرکی روی واردات وضع می کند هزینه کالاهای تولید داخل بالا می رود اما این افزایش قیمت در جدول PPP آمریکا منعکس نمی شود.

هنگام ارزیابی PPP بایستی عوامل دیگری چون تورم، تفاوت نرخ بهره، اخبار و گزارش های اقتصادی، بازار سرمایه، جریان تجاری و توسعه سیاسی نیز مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت PPP یکی از چندین تئوری است که معامله گران برای تشخیص و تعیین نرخ های بهره بایستی از آن استفاده نمایند.

به انتهای مقاله «تئوری برابری قدرت خرید» رسیدیم. در مقاله بعدی به تئوری برابری نرخ بهره و بررسی مدل های دیگر در پیش بینی در ارزها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

منبع: کتاب مرجع کامل تحلیل تکنیکال در بازارهای سرمایه نوشته دکتر علی محمدی